trefwoord
Business Capabilities: De Fundamenten van Strategische Business Architecture
Business capabilities vormen het hart van moderne business architecture. Ze beschrijven wat een organisatie kan doen om waarde te leveren, onafhankelijk van hoe dit wordt georganiseerd. In een tijd waarin digitale transformatie en strategische wendbaarheid essentieel zijn, bieden capabilities een stabiel fundament voor organisatieverandering. Ze transcenderen organisatiestructuren, processen en technologie – en juist daarom zijn ze zo waardevol voor strategische planning.
De kracht van business capabilities ligt in hun vermogen om een brug te slaan tussen strategie en executie. Waar traditionele organisatiemodellen vaak gefragmenteerd zijn en veranderen met elke reorganisatie, blijven capabilities relatief stabiel. Ze representeren de fundamentele functies die een organisatie moet beheersen om haar strategische doelen te bereiken, ongeacht de wijze waarop teams zijn ingericht of welke technologie wordt gebruikt.
Spotlight: The Open Group
Boek bekijken
Capabilities als Strategisch Kompas
Business capabilities fungeren als een strategisch kompas voor organisaties. In de woorden van The Open Group: capabilities beschrijven de stabiele bedrijfsfuncties die een organisatie moet beheersen, los van veranderende organisatiestructuren. Dit maakt ze bij uitstek geschikt voor langetermijnplanning in een volatiele omgeving.
Een goed capability model biedt verschillende voordelen: het creëert een gemeenschappelijke taal tussen business en IT, het faciliteert gap-analyse tussen huidige en gewenste situatie, en het maakt prioritering van investeringen transparant. Organisaties kunnen zo objectief bepalen welke capabilities versterkt, ontwikkeld of mogelijk uitbesteed moeten worden.
Boek bekijken
Van Capability Model naar Strategische Planning
Het ontwikkelen van een capability model begint met het identificeren van wat de organisatie moet kunnen om haar strategische ambities waar te maken. Dit is fundamenteel anders dan kijken naar wat de organisatie nu doet. Een capability model abstraheert van de huidige inrichting en focus op de onderliggende vermogens.
Capabilities worden typisch georganiseerd in niveaus: strategische capabilities op het hoogste niveau, ondersteund door meer operationele capabilities. Een financiële instelling heeft bijvoorbeeld een strategische capability 'Risicomanagement', die wordt ondersteund door capabilities zoals 'Kredietrisicobeoordeling', 'Operationeel Risicobeheer' en 'Compliance Management'. Deze hiërarchische structuur maakt het mogelijk om zowel op strategisch als tactisch niveau sturing te geven.
Boek bekijken
Capability-Based Planning in de Praktijk
Capability-based planning draait om het maken van geïnformeerde beslissingen over waar een organisatie in moet investeren. Door capabilities te 'scoren' op dimensies als strategisch belang, huidige volwassenheid en externe druk, ontstaat een helder beeld van prioriteiten. Een capability die strategisch cruciaal is maar onvoldoende ontwikkeld, verdient andere aandacht dan een goed ontwikkelde maar minder kritische capability.
Dit capability assessment vormt de basis voor roadmaps en portfoliomanagement. In plaats van te investeren in losstaande projecten, investeert de organisatie in het versterken van specifieke capabilities. Dit creëert samenhang en voorkomt fragmentatie – een veel voorkomend probleem in grote organisaties waar verschillende afdelingen onafhankelijk van elkaar opereren.
Boek bekijken
De Brug tussen Strategie en Executie
Een van de grootste uitdagingen in organisaties is het overbruggen van de kloof tussen strategie en executie – wat Brian Cameron en Whynde Kuehn 'The Execution Challenge' noemen. Business capabilities bieden die brug. Ze vertalen abstracte strategische ambities naar concrete organisatievermogens die ontwikkeld moeten worden.
Waar strategieën vaak blijven steken in globale ambities ('we willen marktleider worden in klantbeleving'), maken capabilities dit concreet: welke specifieke vermogens moet de organisatie ontwikkelen? Denk aan capabilities zoals 'Customer Journey Orchestration', 'Real-time Customer Intelligence' of 'Omnichannel Service Delivery'. Deze capabilities kunnen vervolgens worden gekoppeld aan processen, systemen, data en mensen – de bouwstenen van executie.
Boek bekijken
Business capabilities beschrijven wat een organisatie doet om waarde te creëren, onafhankelijk van hoe het wordt uitgevoerd. Uit: The TOGAF® Standard - Business Architecture
Capabilities en Digitale Transformatie
In het tijdperk van digitale transformatie krijgen business capabilities een extra dimensie. Digitale technologieën veranderen niet alleen hoe capabilities worden uitgevoerd, maar ook welke capabilities relevant zijn. Een retailorganisatie heeft tegenwoordig capabilities nodig rond data-analyse, platformeconomie en ecosysteem-orchestratie – concepten die tien jaar geleden nauwelijks bestonden.
Tegelijkertijd bieden digitale technologieën ongekende mogelijkheden om capabilities te versterken. Artificial intelligence kan de capability 'Klantinzicht' fundamenteel verrijken. Cloud-technologie maakt de capability 'Schaalbare IT-dienstverlening' toegankelijk voor organisaties van elke omvang. API's en platforms faciliteren de capability 'Ecosysteem Samenwerking' op voorheen ondenkbare schaal.
The TOGAF® Standard, 10th Edition - Business Architecture – 2025 Update Business capabilities zijn het meest waardevol wanneer ze worden gebruikt als gemeenschappelijke taal tussen strategie, architectuur en uitvoering. Ze moeten stabiel genoeg zijn om richting te geven, maar flexibel genoeg om mee te bewegen met veranderende contexten.
De Toekomst van Capability-Based Management
Naarmate organisaties complexer worden en de snelheid van verandering toeneemt, wordt het belang van business capabilities alleen maar groter. Ze bieden het stabiele fundament dat nodig is in turbulente tijden. Waar organisatiestructuren veranderen, strategieën worden bijgesteld en technologieën worden vervangen, blijven de fundamentele capabilities die een organisatie moet beheersen grotendeels constant.
De kunst is om capabilities niet als statische beschrijvingen te zien, maar als dynamische vermogens die continu moeten worden ontwikkeld en versterkt. In de woorden van The Execution Challenge: het gaat niet alleen om het hebben van de juiste capabilities, maar om het vermogen om deze capabilities snel aan te passen aan veranderende omstandigheden. Capability-based management is daarmee geen eenmalige oefening, maar een continue praktijk van assessment, planning en ontwikkeling.
Voor organisaties die succesvol willen navigeren in een complexe, snel veranderende wereld, vormen business capabilities het kompas en de kaart. Ze maken het mogelijk om strategische keuzes te maken met vertrouwen, investeringen te prioriteren op basis van waarde, en transformaties te realiseren met focus en samenhang. In een tijd waarin veel organisaties worstelen met fragmentatie en gebrek aan richting, bieden capabilities de helderheid en structuur die nodig is om van ambitie naar impact te komen.
