trefwoord

Legaliteitsbeginsel: Fundament van de Rechtsstaat

Het legaliteitsbeginsel vormt de hoeksteen van onze democratische rechtsstaat. Dit fundamentele beginsel bepaalt dat alle overheidshandelen gebaseerd moet zijn op een wettelijke grondslag - nullum crimen, nulla poena sine lege (geen misdaad, geen straf zonder wet). In tijden waarin de grenzen van overheidsmacht steeds kritischer worden bevraagd, is begrip van dit rechtsstatelijke beginsel crucialer dan ooit.

Van het strafrecht tot het bestuursrecht, van belastingheffing tot migratiewetgeving: het legaliteitsbeginsel beschermt burgers tegen willekeurige machtsuitoefening door de overheid. Maar hoe werkt dit beginsel precies in de praktijk? En welke uitdagingen kent het in de 21e eeuw?

Henk Kummeling J. Uzman Ben Vermeulen Rob Widdershoven
Beginselen van de democratische rechtsstaat
Vermeulen, Kummeling en collega's bieden een heldere uiteenzetting van het legaliteitsbeginsel als een van de vier hoofdeisen van de rechtsstaat. Het boek behandelt uitgebreid de bevoegdheden, instrumenten en begrenzingen van overheidsmacht.
Boek bekijken
61,-
Gratis verzonden | Op voorraad | Vandaag voor 21:00 besteld, morgen in huis

Spotlight: Ernst Hirsch Ballin

Voormalig minister van Justitie en hoogleraar constitutioneel recht die baanbrekend werk verricht heeft op het gebied van rechtsstatelijke beginselen. Zijn expertise in Nederlands en Europees recht maakt hem tot een autoriteit op dit gebied.
Ernst Hirsch Ballin E.J. Janse de Jonge Gert-Jan Leenknegt
Uitleg van de Grondwet
Hirsch Ballin analyseert hoe het legaliteitsbeginsel als fundamenteel principe van het Nederlandse staatsrecht in de Grondwet tot uitdrukking komt. Een grondige verkenning van de constitutionele dimensies van dit beginsel.
Boek bekijken
217,50
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
De rechtsstaat moet je leren
Peter van den Boom
Een toegankelijke uiteenzetting van de democratische rechtsstaat door de voormalige president van de Hoge Raad, waarin het legaliteitsbeginsel wordt geplaatst binnen de bredere context van rechtsstatelijke waarborgen.

Auteurs die schrijven over 'legaliteitsbeginsel'

Het Legaliteitsbeginsel in het Strafrecht

In het strafrecht krijgt het legaliteitsbeginsel zijn scherpste vorm. Niemand mag worden gestraft voor een handeling die ten tijde van het begaan geen strafbaar feit was. Deze bescherming tegen retroactieve wetgeving vormt een essentiële waarborg voor de rechtszekerheid.

Piet Hein van Kempen Maartje Krabbe José Luis Guzman Dalbora Francisco Molina Jerez
Legality and Other Requirements for Sentencing / Légalité et autres exigences en matière de condamnation
Een internationale verkenning van het legaliteitsbeginsel in het strafrecht. Molina Jerez en collega's analyseren hoe 'nullum crimen, nulla poena sine lege' als universeel rechtsbeginsel functioneert in verschillende rechtssystemen.
Boek bekijken
124,95
Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen
Jaap de Hullu P.H.P.H.M.C. van Kempen
Materieel strafrecht
De Hullu en Van Kempen behandelen het legaliteitsbeginsel als een van de fundamentele beginselen van het strafrecht. Dit toonaangevende leerboek wijdt een volledig hoofdstuk aan de betekenis en toepassing van dit beginsel.
Boek bekijken
50,50
Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen
Het legaliteitsbeginsel vormt de grondslag van rechtsbescherming in het strafrecht en waarborgt dat burgers alleen gestraft kunnen worden voor handelingen die vooraf bij wet strafbaar zijn gesteld. Uit: Materieel strafrecht

Hedendaagse Uitdagingen

Het legaliteitsbeginsel staat onder druk in onze snel veranderende samenleving. Migratierecht, kunstmatige intelligentie en bestuurlijke regelgeving roepen nieuwe vragen op over de toepassing van dit klassieke rechtsbeginsel.

Lieneke Slingenberg
Een uitzonderlijke toestand
Slingenberg onderzoekt hoe het legaliteitsbeginsel wordt geschonden in het migratierecht door bestuursregelgeving. Een actueel voorbeeld van hoe fundamentele rechtsstatelijke beginselen onder druk kunnen komen te staan.
Boek bekijken
22,95
Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen
Gids voor het toepassen van de EU AI-wet
Tieme Woldman
Een praktische gids voor het toepassen van de EU AI-wet, die laat zien hoe het legaliteitsbeginsel in het digitale tijdperk nieuwe invulling krijgt. Essentieel voor wie AI-technologie verantwoord wil inzetten.
Maarten Koningsveld
Democratie in crisis
Koningsveld analyseert hoe artificiële intelligentie het legaliteitsbeginsel bedreigt. Het boek beschrijft concrete gevaren voor de werking van de rechtsstaat in het digitale tijdperk.
Boek bekijken
15,-
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

Het Legaliteitsbeginsel in het Bestuursrecht

In het bestuursrecht betekent het legaliteitsbeginsel dat de overheid alleen mag handelen binnen wettelijke kaders. Dit beschermt burgers tegen willekeurige bestuurlijke beslissingen en waarborgt rechtsgelijkheid.

Y.M. Visscher
Praktisch Bestuursrecht
Visscher behandelt het legaliteitsbeginsel als onderdeel van de kennismaking met het bestuursrecht. Dit praktische leerboek laat zien hoe het beginsel in de bestuurlijke praktijk werkt.
Boek bekijken
68,95
Verwachte levertijd ongeveer 4 werkdagen

Spotlight: Henk Kummeling

Hoogleraar staatsrecht en vergelijkend staatsrecht aan de Universiteit Utrecht. Zijn werk over de democratische rechtsstaat wordt internationaal gewaardeerd en vormt een standaardwerk in het juridische onderwijs.
Beginselen van de democratische rechtsstaat Het legaliteitsbeginsel is niet statisch - het evolueert met de samenleving. Nieuwe uitdagingen vereisen voortdurende herijking van de balans tussen overheidsmacht en rechtsbescherming.
De strijd om de democratie - 'Uitmuntend en diepgravend'
Dave van Ooijen
Een diepgaande analyse van hoe het legaliteitsbeginsel onder druk staat in Europa, met concrete voorbeelden uit Polen en Hongarije. Toont aan waarom waakzaamheid voor de rechtsstaat noodzakelijk is.

Klassieke Grondslagen

Het legaliteitsbeginsel heeft diepe historische wortels. Van Cesare Beccaria's Dei delitti e delle pene tot de moderne grondwetten - de ontwikkeling van dit beginsel weerspiegelt de groeiende erkenning van de noodzaak om staatsmacht te binden aan recht.

Judit Altena Jelle Cnossen Jan Crijns Pauline Schuyt Jeroen ten Voorde
In onderlinge samenhang
Deze bundel eerbetoon aan Cleiren behandelt het legaliteitsbeginsel vanuit verschillende perspectieven, van de Neurenberg-processen tot Beccaria's verlichtingsideeën. Een klassieker die de historische ontwikkeling van dit beginsel belicht.
Boek bekijken
183,50
Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen
Parviz Samim
De democratische rechtsstaat
Samim analyseert het legaliteitsbeginsel als fundamenteel principe van de rechtsstaat in zowel Nederland als Afghanistan. Een vergelijkende studie die de universele waarde van dit beginsel onderstreept.
Boek bekijken
30,95
Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen
Waarheid en democratie
Peter van den Boom
Een filosofische verkenning van de relatie tussen waarheid en democratie, waarin het legaliteitsbeginsel wordt geplaatst in de context van de spanning tussen meerderheidsregering en rechtsbescherming.

Toekomst van het Legaliteitsbeginsel

In een wereld van snelle technologische ontwikkelingen, internationale samenwerking en veranderende maatschappelijke verhoudingen blijft het legaliteitsbeginsel relevant. De kunst is om dit klassieke beginsel te vertalen naar hedendaagse uitdagingen zonder zijn beschermende kracht te verliezen.

Of het nu gaat om AI-regulering, Europese integratie of nationale veiligheid - het legaliteitsbeginsel blijft de leidraad voor rechtmatig overheidshandelen. Het vormt de brug tussen democratische legitimiteit en rechtsbescherming, tussen meerderheidsregering en minderheidsrechten.

Boeken over 'legaliteitsbeginsel' koop je bij Managementboek.nl

Producten over 'legaliteitsbeginsel'

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden